واکاوی عناصر انسان‌دوستی در اندیشۀ ابوسعید ابوالخیر

ابوسعید ابوالخیر از بزرگ­مردان عرفان ایران بوده‌است. از بارزترین ویژگی‌های شخصیّتی ابوسعید، انسان‌دوستی، عشق و محبّت وی به تمام انسان‌ها و موجودات است. در این مقاله سعی شده‌است نگرش ابو‌سعید به انسان و منابعی که بر نگرش وی به انسان تأثیر‌گذار بوده، بیان و نحوۀ برخورد وی با اقشار مختلف جامعه مشخّص شود. نتیجۀ حاصل از این پژوهش این بوده که ابوسعید تمام انسان‌ها را، بدون توجّه به رنگ، نژاد، جنس و دین آن‌ها دوست داشته‌ و به ایشان مهر می‌ورزیده‌است. بیشترین منابع تأثیر­گذار بر نگرش محبّت‌آمیز او نسبت به انسان، علاوه بر قرآن، سنّت پیامبر(ص) و استادان، چهار عارف بزرگ ایرانی یعنی، بایزید بسطامی، منصور حلّاج، ابوالعبّاس قصّاب آملی و ابوالحسن خرقانی بوده‌اند، که به قول سهروردی ادامه دهندۀ حکمت خسروانی ایران باستان بوده‌اند. ابوسعید گزیده و عصارۀ عرفان پیش از خود بوده‌است. در رفتار و گفتار ابوسعید مهرورزی و شفقت نسبت به انسان موج می‌زند. در نزد وی شادی و شادکردن دیگران، فریضه است.